اولویت بندی مکانی عملیات کاهش سیل و کنترل فرسایش با استفاده از روش منطق فازی (مطالعة موردی: حوزة آبخیز فورگ)

نویسندگان

مرتضی دهقانی

حسین قاسمی

آرش ملکیان

چکیده

امروزه، اجرای عملیات آبخیزداری، عموماً، بر پایة معیار هایی مانند موقعیت استراتژیک حوزه، اشتیاق مردم، فقر، سیل خیزی، فرسایش خاک، و نظایر آن صورت می گیرد؛ این موضوع باعث شده در برخی موارد نتایجی معکوس و برخلاف اهداف اولیه حاصل شود. از طرفی، منطق فازی قادر به مدیریت محدودة وسیعی از گزینه های تصمیم گیری است. تعیین حوزه هایی با تولید رسوب و سیل خیزی بالا و اولویت بندی اجرای عملیات آبخیزداری، با استفاده از نظریه ها و مهارت های منطق فازی، از اهداف اصلی این تحقیق است. برای این هدف حوزة آبخیز فورگ، واقع در استان خراسان جنوبی و شهرستان درمیان، به مساحت 11137 هکتار، انتخاب شد. با توجه به اینکه حوزة انتخابی، مانند اکثر حوزه های کشور، فاقد ایستگاه باران سنجی، هیدرومتری، و رسوب سنجی است، رفتار هیدرولوژی و فرسایشی حوزه با استفاده از نقشه های پایه، عکس های هوایی، تکنیک های gis، بازدید های میدانی، و همچنین تحلیل های آماری بررسی شد. برای کاهش محاسبات با حفظ دقت تحقیق با تحلیل عاملی فاکتورهایی که اهمیت بسیار زیادی در سیل خیزی و فرسایش خاک حوزه دارند انتخاب شدند. سپس، امتیاز این عوامل فازی و، در نهایت، اهمیت نسبی عوامل محاسبه شد و اولویت مکانی اجرای عملیات آبخیزداری، بر اساس فاکتور های سیل خیزی و فرسایش خاک، مشخص گردید. نتایج نشان داد تلفیق ابزار های gis و روش های منطق فازی با مدل های سنّتی دقت محاسبات را به نحو چشمگیری افزایش می دهد. توصیه می شود، به منظور کاهش آثار مخرب ناشی از سیل، خشک سالی، فرسایش و تبعات مرتبط، با توجه به تحقیق حاضر، اولویت زمانی و مکانی عملیات آبخیزداری مشخص شود تا متناسب با محدودیت های مختلف مالی، اجرایی، و زمانیْ عملیات آبخیزداری در مناسب ترین موقعیت انجام گیرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اولویت‌بندی مکانی عملیات کاهش سیل و کنترل فرسایش با استفاده از روش منطق فازی (مطالعة موردی: حوزة آبخیز فورگ)

امروزه، اجرای عملیات آبخیزداری، عموماً، بر پایة معیار‌‌‌هایی مانند موقعیت استراتژیک حوزه، اشتیاق مردم، فقر، سیل‌خیزی، فرسایش خاک، و نظایر آن صورت می‌گیرد؛ این موضوع باعث شده در برخی موارد نتایجی معکوس و برخلاف اهداف اولیه حاصل شود. از طرفی، منطق فازی قادر به مدیریت محدودة وسیعی از گزینه‌‌‌های تصمیم‌گیری است. تعیین حوزه‌‌‌هایی با تولید رسوب و سیل‌خیزی بالا و اولویت‌بندی اجرای عملیات آبخیزداری، با...

متن کامل

اولویت بندی اقدامات آبخیزداری در حوزه آبخیز با استفاده از روش TOPSIS(مطالعه موردی: زیدشت- طالقان)

Today, as the focus of watershed planning and management for sustainable development in many of the issues. Ecological watersheds can be evaluated and ranked them according to various ecological criteria for the watershed, one of the important steps in the planning and management of watersheds. Since the cost of watershed management projects and heavy construction project budget is limited, it ...

متن کامل

پهنه بندی خطر حرکات توده‎ای با استفاده از روش منطق فازی (مطالعه موردی حوضه آبریز سیرا)

تهیه نقشه‎های پیش بینی وقوع حرکات توده‎ای، امروزه مورد توجه زمین شناسان و ژئومرفولوگ‎ها قرار گرفته است. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر در ایجاد پدیده حرکات توده‎ای و مشخص کردن مناطق دارای پتانسیل حرکات توده‎ای در حوضة آبخیز سیرا به روش فازی انجام شده است.  به این منظور، ابتدا مهمترین عوامل موثر در وقوع حرکات توده‎ای رخ داده در حوضه با توجه به نتایج حاصل از مطالعات و پژوهش‎های پیشین انجام ...

متن کامل

پهنه‌بندی مخاطرات زیست ‌محیطی زمین‌لغزش، زمین‌لرزه، سیل و فرسایش با استفاده از روش سلسله‌مراتبی فازی (مطالعۀ موردی: حوزه وارک)

مخاطرات طبیعی همه‌ساله خسارات زیان‌باری را در سراسر جهان و از جمله ایران بوجود می‌آورد. حوزه وارک واقع در استان لرستان به دلیل خصوصیات متنوع زمین‌شناسی نظیر لیتولوژی، تکتونیک و شرایط خاص آب و هوایی، از جمله مناطق دارای پتانسیل مخاطرات زیست‌محیطی است. برای کاهش خسارات ناشی از این مخاطرات، اولین و مهم‌ترین کار تعیین مناطق با پتانسیل بالای خطر است. به منظور بررسی مخاطرات زیست‌محیطی در این حوزه ابت...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مرتع و آبخیزداری

ناشر: دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

ISSN 5044-2008

دوره 66

شماره 1 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023